Table of Contents
ToggleAnnapurna Devi Chalisa

माँ अन्नपूर्णा चालीसा
॥ दोहा ॥
विश्वेश्वर-पदपदम की,रज-निज शीश-लगाय।
अन्नपूर्णे! तव सुयश,बरनौं कवि-मतिलाय॥
॥ चौपाई ॥
नित्य आनन्द करिणी माता।वर-अरु अभय भाव प्रख्याता॥
जय! सौंदर्य सिन्धु जग-जननी।अखिल पाप हर भव-भय हरनी॥
श्वेत बदन पर श्वेत बसन पुनि।सन्तन तुव पद सेवत ऋषिमुनि॥
काशी पुराधीश्वरी माता।माहेश्वरी सकल जग-त्राता॥
बृषभारुढ़ नाम रुद्राणी।विश्व विहारिणि जय! कल्याणी॥
पदिदेवता सुतीत शिरोमनि।पदवी प्राप्त कीह्न गिरि-नंदिनि॥
पति विछोह दुख सहि नहि पावा।योग अग्नि तब बदन जरावा॥
देह तजत शिव-चरण सनेहू।राखेहु जाते हिमगिरि-गेहू॥
प्रकटी गिरिजा नाम धरायो।अति आनन्द भवन मँह छायो॥
नारद ने तब तोहिं भरमायहु।ब्याह करन हित पाठ पढ़ायहु॥
ब्रह्मा-वरुण-कुबेर गनाये।देवराज आदिक कहि गाय॥
सब देवन को सुजस बखानी।मतिपलटन की मन मँह ठानी॥
अचल रहीं तुम प्रण पर धन्या।कीह्नी सिद्ध हिमाचल कन्या॥
निज कौ तव नारद घबराये।तब प्रण-पूरण मंत्र पढ़ाये॥
करन हेतु तप तोहिं उपदेशेउ।सन्त-बचन तुम सत्य परेखेहु॥
गगनगिरा सुनि टरी न टारे।ब्रह्मा, तब तुव पास पधारे॥
कहेउ पुत्रि वर माँगु अनूपा।देहुँ आज तुव मति अनुरुपा॥
तुम तप कीन्ह अलौकिक भारी।कष्ट उठायेहु अति सुकुमारी॥
अब संदेह छाँड़ि कछु मोसों।है सौगंध नहीं छल तोसों॥
करत वेद विद ब्रह्मा जानहु।वचन मोर यह सांचो मानहु॥
तजि संकोच कहहु निज इच्छा।देहौं मैं मन मानी भिक्षा॥
सुनि ब्रह्मा की मधुरी बानी।मुखसों कछु मुसुकायि भवानी॥
बोली तुम का कहहु विधाता।तुम तो जगके स्रष्टाधाता॥
मम कामना गुप्त नहिं तोंसों।कहवावा चाहहु का मोसों॥
इज्ञ यज्ञ महँ मरती बारा।शंभुनाथ पुनि होहिं हमारा॥
सो अब मिलहिं मोहिं मनभाय।कहि तथास्तु विधि धाम सिधाये॥
तब गिरिजा शंकर तव भयऊ।फल कामना संशय गयऊ॥
चन्द्रकोटि रवि कोटि प्रकाशा।तब आनन महँ करत निवासा॥
माला पुस्तक अंकुश सोहै।करमँह अपर पाश मन मोहे॥
अन्नपूर्णे! सदपूर्णे।अज-अनवद्य अनन्त अपूर्णे॥
कृपा सगरी क्षेमंकरी माँ।भव-विभूति आनन्द भरी माँ॥
कमल बिलोचन विलसित बाले।देवि कालिके! चण्डि कराले॥
तुम कैलास मांहि ह्वै गिरिजा।विलसी आनन्दसाथ सिन्धुजा॥
स्वर्ग-महालक्ष्मी कहलायी।मर्त्य-लोक लक्ष्मी पदपायी॥
विलसी सब मँह सर्व सरुपा।सेवत तोहिं अमर पुर-भूपा॥
जो पढ़िहहिं यह तुव चालीसा।फल पइहहिं शुभ साखी ईसा॥
प्रात समय जो जन मन लायो।पढ़िहहिं भक्ति सुरुचि अघिकायो॥
स्त्री-कलत्र पति मित्र-पुत्र युत।परमैश्वर्य लाभ लहि अद्भुत॥
राज विमुखको राज दिवावै।जस तेरो जन-सुजस बढ़ावै॥
पाठ महा मुद मंगल दाता।भक्त मनो वांछित निधिपाता॥
॥ दोहा ॥
जो यह चालीसा सुभग,पढ़ि नावहिंगे माथ।
तिनके कारज सिद्ध सब,साखी काशी नाथ॥
Maa Annapurna Chalisa
॥ Doha ॥
Vishweshwara-Padapadama Ki,Raja-Nija Shisha-Lagaya।
Annapurne! Tava Suyasha,Baranaun Kavi Matilaya॥
॥ Chaupai ॥
Nitya Ananda Karini Mata।Vara-Aru Abhaya Bhava Prakhyata॥
Jai! Saundarya Sindhu Jaga-Janani।Akhila Papa Hara Bhava-Bhaya Harani॥
Shweta Badana Para Shweta Basana Puni।Santana Tuva Pada Sevata Rishimuni॥
Kashi Puradhishwari Mata।Maheshwari Sakala Jaga Trata॥
Brishabharudha Nama Rudrani।Vishwa Viharini Jai! Kalyani॥
Padidevata Sutita Shiromani।Padavi Prapta Kihna Giri-Nandini॥
Pati Vichhoha Dukha Sahi Nahi Pava।Yoga Agni Taba Badana Jarava॥
Deha Tajata Shiva-Charana Sanehu।Rakhehu Jate Himagiri-Gehu॥
Prakati Girija Nama Dharayo।Ati Ananda Bhavana Manha Chhayo॥
Narada Ne Taba Tohin Bharamayahu।Byaha Karana Hita Patha Padhayahu॥
Brahma-Varuna-Kubera Ganaye।Devaraja Adika Kahi Gaya॥
Saba Devana Ko Sujasa Bakhani।Matipalatana Ki Mana Manha Thani॥
Achala Rahin Tuma Prana Para Dhanya।Kihni Siddha Himachala Kanya॥
Nija Kau Tava Narada Ghabaraye।Taba Prana-Purana Mantra Padhaye॥
Karana Hetu Tapa Tohin Upadesheu।Santa-Bachana Tuma Satya Parekhehu॥
Gaganagira Suni Tari Na Tare।Brahma, Taba Tuva Pasa Padhare॥
Kaheu Putri Vara Mangu Anupa।Dehun Aja Tuva Mati Anurupa॥
Tuma Tapa Kinha Alaukika Bhari।Kashta Uthayehu Ati Sukumari॥
Aba Sandeha Chhandi Kachhu Moson।Hai Saugandha Nahin Chhala Toson॥
Karata Veda Vida Brahma Janahu।Vachana Mora Yaha Sancho Manahu॥
Taji Sankocha Kahahu Nija Ichchha।Dehaun Main Mana Mani Bhiksha॥
Suni Brahma Ki Madhuri Bani।Mukhason Kachhu Musukayi Bhavani॥
Boli Tuma Ka Kahahu Vidhata।Tuma To Jagake Srashtadhata॥
Mama Kamana Gupta Nahin Tonson।Kahavava Chahahu Ka Moson॥
Igya Yagya Maham Marati Bara।Shambhunatha Puni Hohin Hamara॥
So Aba Milahin Mohin Manabhaya।Kahi Tathastu Vidhi Dhama Sidhaye॥
Taba Girija Shankara Tava Bhayau।Phala Kamana Sanshaya Gayau॥
Chandrakoti Ravi Koti Prakasha।Taba Anana Maham Karata Nivasa॥
Mala Pustaka Ankusha Sohai।Karamanha Apara Pasha Mana Mohe॥
Annapurne! Sadapurne।Aja-Anavadya Ananta Apurne॥
Kripa Sagari Kshemankari Maa।Bhava-Vibhuti Ananda Bhari Maa॥
Kamala Bilochana Vilasita Bale।Devi Kalike! Chandi Karale॥
Tuma Kailasa Manhi Hvai Girija।Vilasi Anandasatha Sindhuja॥
Svarga Mahalakshmi Kahalayi।Martya-Loka Lakshmi Padapayi॥
Vilasi Saba Manha Sarva Sarupa।Sevata Tohin Amara Pura Bhupa॥
Jo Padhihahin Yaha Tuva Chalisa।Phala Paihahin Shubha Sakhi Isa॥
Prata Samaya Jo Jana Mana Layo।Padhihahin Bhakti Suruchi Aghikayo॥
Stri Kalatra Pati Mitra-Putra Yuta।Paramaishvarya Labha Lahi Adbhuta॥
Raja Vimukhako Raja Divavai।Jasa Tero Jana Sujasa Badhavai॥
Patha Maha Muda Mangala Data।Bhakta Mano Vanchhita Nidhipata॥
॥ Doha ॥
Jo Yaha Chalisa Subhaga,Padhi Navahinge Matha।
Tinake Karaja Siddha Saba,Sakhi Kashi Natha॥
How to do Annapurna puja at home?
Items Needed:
Idol/image of Goddess Annapurna (holding a ladle and pot of food).
Kalash (sacred pot filled with water, mango leaves, coconut).
Akshata (rice mixed with turmeric).
Flowers, fruits, sweets (kheer, ladoo), grains (rice, wheat).
Incense, diya (oil/ghee lamp), camphor.
Red/yellow cloth, betel leaves, coconuts.
Panchamrit (milk, honey, yogurt, ghee, sugar).
Step-by-Step Procedure
1. Preparation
Clean your home and puja area. Bathe and wear clean, traditional clothes.
Spread a red/yellow cloth on a raised platform. Place the Annapurna idol/image and kalash.
2. Invocation (Avahana)
Light the diya and incense. Chant the Annapurna Mantra to invite the goddess:
ॐ अन्नपूर्णे सदापूर्णे शंकरप्राणवल्लभे।
ज्ञानवैराग्यसिद्ध्यर्थं भिक्षां देहि च पार्वति॥
“Om Annapoorne Sadapoorne Shankara Praana Vallabhe
Gyaana Vairagya Sidhyartham Bhikshaam Dehi Cha Parvati”
3. Offerings (Shodashopachara)
Offer akshat, flowers, fruits, and sweets to the goddess.
Perform Panchamrit Abhishek (gently pour Panchamrit over the idol or kalash).
Offer grains (rice, wheat) in a bowl, symbolizing abundance.
4. Bhog (Food Offering)
Cook a satvik meal (e.g., khichdi, kheer, fruits) and offer it to Annapurna.
Chant the Annapurna Ashtakam or recite her 108 names.
5. Aarti
Sing the Annapurna Aarti while circling a camphor-lit diya:
“जय अन्नपूर्णा माता, मैया जय अन्नपूर्णा…
तुम ही हो जगदंबा, सबकी हो माता…”Distribute the prasad (offered food) to family and neighbors.
6. Prayers and Closing
Thank the goddess for her blessings and pray for a life free from hunger.
Conclude by tying a red thread (mauli) around your wrist for protection.
Key Rules
Fasting: Some devotees observe a partial fast (eating only fruits) until the puja ends.
Food Donation: Donate grains, meals, or sweets to the needy after the puja.
Timing: Perform during Brahma Muhurta (early morning) or at sunrise for best results.